Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
poniedziałek, 13 maja 2024 03:14
Reklama Baner A1 BUDBRAM
Reklama

Łaszczów: "Na tych krzyżach nie powinno być orzełków". Problem po renowacji na cmentarzu

Ksiądz proboszcz z Łaszczowa chciał dobrze. Pozyskał pieniądze na remont żołnierskich kwater i go wykonał. Teraz prezentują się one o niebo lepiej, tyle tylko, że regionaliści dopatrzyli się ogromnej pomyłki. Kto na nią pozwolił i czy da się to jakoś „odkręcić”?
Tak wygląda odnowiona kwatera żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Wcześniej były tam metalowe rurki i poniszczone obrzeża. – Nie rozumiem z jakiej racji na krzyżach są polskie barwy narodowe i orzełki – mówi nasz rozmówca.
Tak wygląda odnowiona kwatera żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej. Wcześniej były tam metalowe rurki i poniszczone obrzeża. – Nie rozumiem z jakiej racji na krzyżach są polskie barwy narodowe i orzełki – mówi nasz rozmówca.

Na cmentarzu parafialnym w Łaszczowie w tym roku odnowione zostały mogiły żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej oraz pomnik upamiętniający obronę Łaszczowa 1939 r. Opiekująca się cmentarzem parafia rzymskokatolicka pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie pozyskała na renowację i konserwację dofinansowanie w kwocie 145 tys. zł z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ze środków własnych dołożyła jeszcze troszkę ponad 36 tys. zł. Proboszcz parafii pochwalił się zakończeniem prac w październiku. Wyszło ładnie, ale pojawił się problem, który dostrzegli regionaliści.

Orzełki kłują w oczy

 – Dobrze, że zrobiono remont, bo tego bardzo brakowało. Wymienione są metalowe krzyże na solidne i estetyczne z kamienia, są ładne obrzeża, ale na mogiłach żołnierzy z I wojny światowej przytwierdzono orzełki Wojska Polskiego [polski orzeł wojskowy, pot. orzełek, to symboliczny znak żołnierza polskiego stanowiący stylizowaną odmianę godła państwowego – dop. red.]. To jakieś nieporozumienie! – mówi nam mieszkaniec gminy Łaszczów, który skontaktował się z naszą redakcją w tej sprawie. Twierdzi, że rozmawiał na ten temat ze znajomymi pasjonatami historii i oni podzielają jego zdanie. 

– To są żołnierze z 15 austriackiej dywizji, która została rozbita na Wólce Pukarzowskiej 28 sierpnia 1914 roku i żołnierze 10 dywizji rosyjskiej, którzy wyszli z Łaszczowa oraz 7 dywizji rosyjskiej, która zaatakowała 15 dywizję i odcięła jej drogę odwrotu w Hopkiem. Ja nie rozumiem z jakiej racji są tam polskie barwy narodowe i orzełki – twierdzi nasz Czytelnik.

Wyjaśnijmy, że polskie barwy narodowe, o których wspomina to biało-czerwone szarfy założone niedawno przez szkolną społeczność na każdy krzyż. Ponoć nieścisłości na cmentarzu jest więcej.

– Są tam też dwie zbiorowe mogiły żołnierzy z 1939 r., ale brak jakiejkolwiek tablicy informacyjnej. Nie ma wiadomości, ilu żołnierzy tam spoczywa, a jest na to dokumentacja. Ja mam kopie protokołów z ekshumacji z 1940 i 1951 roku. Spoczywa tam 350 żołnierzy, z czego 204 jest znanych z nazwiska. W Pańkowie (gm. Tarnawatka) na cmentarzu jest tablica informacyjna z nazwiskami żołnierzy poległych w 1939 r. i napisane jest, że są ekshumowani na cmentarz parafialny w Łaszczowie. A na cmentarzu w Łaszczowie nic nie ma o tym – wylicza.

Kto to wymyślił?

O wyjaśnienie co orzełki robią na pomniku żołnierzy okresu I wojny światowej zwracamy się do proboszcza łaszczowieckiej parafii ks. Krzysztofa Świty.

 – Firma wykonała wszystkie prace na podstawie decyzji wojewody lubelskiego. My sami niczego nie sugerowaliśmy – odpowiada ks. Świta.

To samo powtarza Adam Piasecki, przewodniczący Rady Powiatu Tomaszowskiego, który miał swój udział w staraniu się o pozyskanie pieniędzy na prace remontowe na cmentarzu.

Radny czyta nam całą decyzję wojewody.

 – „Wyrażam zezwolenie na przeprowadzenie prac w kwaterze wojennej żołnierzy z 1914 roku (...) Warunki realizacji zadania: 1. wykonanie remontu kwatery żołnierzy z 1914 r. obejmującego roboty ziemne, rozbiórkę krzyży i obrzeży, ustawienie nowych krzyży”, i tu jest wyraźnie napisane, „z wizerunkiem orła Wojska Polskiego wzór 1919 i obrzeży, ustalenie tablicy memoratywnej na cokole z piaskowca o treści żołnierze I wojny światowej polegli w 1914 r.”. Wszystko dokładnie tak zostało zrobione. A więc uchybienia ze strony parafii tutaj nie ma, a dlaczego jest taka decyzja wojewody to już nie mam bladego pojęcia – wyjaśnia Adam Piasecki. Przypuszcza, że wojewoda wydał decyzję po konsultacjach z konserwatorem zabytków. Sprawdzamy.

Konserwator Olgierd Hawryluk z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Delegatury w Zamościu informuje nas, że z racji tego, iż cmentarz w Łaszczowie jest ujęty w wojewódzkiej ewidencji zabytków, ale nie jest cmentarzem wpisanym do rejestru zabytków, urząd wyrażał swoje stanowisko tylko w formie opinii. Była w niej mowa o wykonaniu cokołu i kwatery z jednolitego materiału np. kamienia naturalnego, tablicy upamiętniającej z odlewu brązu lub mosiądzu na postumencie z piaskowca.

 – Dodatkowo w opinii zaleca się pozostawienie trawnika wewnątrz kwatery. Na temat tego, co się znajduje na krzyżach myśmy nie zabierali głosu i to było poza naszym urzędem. Z materiałów które posiadamy, wynika, że orzełki miały być umieszczone zgodnie zgodnie z decyzją wojewody lubelskiego – odpowiada Olgierd Hawryluk.

To musi być błąd!

Temat ten przedstawiliśmy więc kierownikowi Lucjanowi Osieckiemu z Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Skarbu Państwa Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie. Na początku powiedział, że nie pamięta co było przyczyną wydania takiej decyzji, ale zawsze są one wydawane na podstawie materiałów źródłowych.

 – Mamy u nas dwojaką ewidencję: elektroniczną i papierową w postaci kart na obiekty i miejsca pamięci narodowej – mówi kierownik Osiecki. – Kartę ewidencyjną zakłada gmina i jeden egzemplarz jest dla niej, drugi dla wojewody. I przy wydawaniu decyzji, informacja pochodzi przede wszystkim z karty ewidencyjnej, a w razie wątpliwości, prowadzimy kwerendę. Chociaż w przypadku okresu I wojny światowej to jest trudne, to czasami udaje się odkryć historię.

Przypuszcza, że w karcie ewidencyjnej cmentarza w Łaszczowie mogło być zapisane, że w kwaterze z 1914 r. spoczywają Polacy. I tak to przyjęto. Zaznacza, że wydział, którym kieruje, prowadzi własne ustalenia tylko wtedy, gdy informacje z karty ewidencyjnej są sprzeczne z tymi we wniosku podmiotu, który chce wykonać remont.

Deklaruje, że dokumentację sprawdzi i może w niej znajdzie odpowiedź. Osobiście jest zdania, że jeśli faktycznie byliby to żołnierze armii austro-węgierskiej i rosyjskiej, to było to raczej „międzynarodowe towarzystwo”.

– Wobec tego informacja na dzisiaj jest taka, że umieszczenie orzełków na kwaterach z 1914 r. to fatalna pomyłka  – mówi Lucjan Osiecki. 

Jeśli potwierdzi się, że wydano decyzję zbyt pochopnie, to błąd natychmiast będzie naprawiony.

 – Poproszę pracowników, żeby podjęli korespondencję z proboszczem, żeby przenieść te orzełki. Jeśli są naklejane to nie powinno być większych problemów. Przy najbliższym remoncie i tak byśmy to wykryli, ale po co to ma ludzi wprowadzać w błąd. Zwłaszcza młodzież, bo zależy nam na tym, by młodzież była prowokowana do nauki historii poprzez te miejsca pamięci – podsumowuje kierownik Osiecki. Mówi też, że orzełek wzór 1919 należy się zdecydowanie obrońcom Łaszczowa poległym w 1939 r. I ma jeszcze wielką prośbę do czytelnika, który zainteresował nas tematem. 

 – My bardzo chętnie skorzystamy z wiedzy regionalistów. Kiedy ktoś wystąpi z inicjatywą, to chętnie współpracujemy – zapewnia Lucjan Osiecki i prosi regionalistę z gm. Łaszczów o kontakt i przedłożenie informacji, jakie posiada o mogiłach żołnierskich na cmentarzu w Łaszczowie, by można było je poprawić.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
cezary 09.04.2024 23:59
chciałbym poznac tych pasionatow histori owych regionalistow i zaczerpnac wiedzy o pewnym wydarzeniu w łaszczowie w 1940 pazdziernik i o pewnym oddziale partyzanckim . prosze o info [email protected]

Wdzięczny 28.11.2023 16:03
Nazwiska Żołnierzy Polskich z 1939 roku na tablicy! I Orzeł! Koniecznie!!! Co jest??? Oni bronili nas, Polski przed Niemcami w 1939 roku!

bbh 23.11.2023 12:02
Narodowościowo najwięcej poległo wówczas Węgrów, Słowaków i Bośniaków.

No cóż 22.11.2023 18:59
Hmmm.... A niby proboszcz tak lubuje historię i tak mówi jak ją trzeba znać....

Andi 22.11.2023 18:46
Pierwsza wojna światowa. Ruchy wojsk na terenie wsi Pukarzów. 29 sierpień 1914 BITWA POD PUKARZOWEM = BITWA POD BUKAROWEM = BÓJ POD ŁASZCZOWEM = BITWA NAD HUCZWĄ = BITWA POD BUKOWCEM NA POLACH WSI HOPKIE I WÓLKA PUKARZOWSKA = SCHLACHT VON BUKAROW. Jedna Bitwa wiele nazw. BATTLES ROUND, 1914 LEMBERG (LVOV), ТОМАШЕВСКОЕ СРАЖЕНИЕ, Бой у Лащова, БОЙ У ЛАЩЕВА, Бой у Комарова Pukarzów = Bukarow = Пукаржев = Пукажув =

Obrońca kraju 28.11.2023 16:07
I Polska zniszczona już w I wojnie światowej! Kto reparacje za to zapłaci? A Rosja, Austria, Niemcy nie były tak zniszczone jak my Polska i nasze wsie, miasteczka, ludność. Ponad 700 tys. Polaków zginęło w armiach zaborczych przymusem wziętych. Dlatego teraz trzeba bronić Polski rakietami daleko od granic Polski razić wroga gdy zechce ruszyć na Polskę! Rakiety!

ReklamaBaner reklamowy firmy GOLDSUN
ReklamaBaner reklamowy Greinplast Zamość
Reklama
ReklamaBaner reklamowy b - dodatek
ReklamaBaner B1 firmy Replika
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: TomekTreść komentarza: Super byliśmy w tamtym roku w sierpniu na Żniwach w Skansenie. Było super. 9 czerwca będziemy z całą rodziną.Data dodania komentarza: 12.05.2024, 15:27Źródło komentarza: Gm. Telatyn: Sołtys zaprasza na Dzień Dziecka w Skansenie Aktywnym w NowosiółkachAutor komentarza: do dziennikaszaTreść komentarza: a dokąd jechały "po prąd" ?Data dodania komentarza: 12.05.2024, 09:41Źródło komentarza: Pijane i po prąd hulajnogami. Nocna szarża uliczna nastolatek [WIDEO]Autor komentarza: Ale jajaTreść komentarza: Rolnik ZSLowiec SBek Hetman uciekł od regionu rolników tak pseudo PSL dba o sprawy rolnictwa, to jeden wielki KIT sprzedawany naiwnym tak jak z Kołodziejczakiem naiwni dali się nabić w butelkę.Data dodania komentarza: 12.05.2024, 09:19Źródło komentarza: Wybory do Parlamentu Europejskiego. Kandydaci w woj. lubelskimAutor komentarza: BrawoTreść komentarza: PO co TfuSSkowi POczta LIKWIDACJA , to w tej samej gminie była cukrownia i ZSL z SB Bożkiem nie walczył o miejsca pracy w zamian śmietnisko z wielkim wałem. Ludzie kogo wy wybieracie dla swojej zagłady.Data dodania komentarza: 12.05.2024, 08:59Źródło komentarza: Kierownictwo Poczty Polskiej zapowiedziało likwidację w Horodle. Czy uda się ją obronić?Autor komentarza: HahaTreść komentarza: A ZSL i Kołodziejczak ma ich daleko w dup.e.Data dodania komentarza: 12.05.2024, 08:48Źródło komentarza: W powiecie zamojskim i hrubieszowskim protestują rolnicyAutor komentarza: HuncioTreść komentarza: GratulujeData dodania komentarza: 12.05.2024, 08:21Źródło komentarza: Hrubieszów: Trzech nowych strażaków w komendzie
Reklama
Reklama