Hrubieszów: Kto jest bardziej zamożny? Miasto, gminy czy powiat?

Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” zbadało sytuację finansową samorządów w 2023 r. Poprzedni rok był specyficzny, naznaczony inflacją, wzrostem kosztów w gospodarce, transferami finansowymi przyznawanymi w pewnym stopniu uznaniowo przez rząd PiS. Jakto wszystko wpłynęło to na zamożność samorządów?

PRZECZYTAJ TEŻ: Kto zostanie kolejnym dyrektorem szpitala w Hrubieszowie?

Autorzy rankingu, prof. Paweł Swianiewicz, kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Julita Łukomska, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego podkreślają, że ubiegły rok był kolejnym rokiem spadku dochodów własnych w większości polskich samorządów.

 - W powiatach i miastach na prawach powiatu realny spadek w trakcie kadencji wyniósł ponad 10 proc. Biorąc pod uwagę ciągły wzrost PKB w tym okresie, świadczy to o marnej kondycji jednostek samorządu terytorialnego - oceniają autorzy rankingu opublikowanego we "Wspólnocie".

Jak przygotowano zestawienie?

Dochodami, które dramatycznie spadły w kadencji 2018-2023, były wpływy z udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych. Realna wielkość tych środków była w 2023 r. o około 30 proc. mniejsza niż na początku poprzedniej kadencji. Poważną konsekwencją dla samorządowych budżetów były zmiany wielkości nadwyżki operacyjnej netto. - Szczególnie dramatycznie sytuacja wygląda w miastach na prawach powiatu, w których nadwyżka operacyjna w 2023 r. była bliska zeru - nadmienili autorzy rankingu zamożności we "Wspólnocie".   

Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Ponieważ wielka, zwykle jednorazowa dotacja inwestycyjna może wywindować samorząd wysoko w rankingu. To jednak awans incydentalny, nie ma związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wpływające do budżetu dochody zostały skorygowane na dwa sposoby. Odjęto składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą - tak zwany podatek janosikowy. Do faktycznie zebranych dochodów dodano skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych (chodzi o to, aby porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach autonomicznych decyzji odnoszących się do polityki fiskalnej). Ta poprawka odnosi się wyłącznie do samorządów gminnych - powiaty i województwa nie podejmują żadnych decyzji podatkowych.

Czytaj też: Gmina Hordło: Kolejny alarm ASF w powiecie hrubieszowskim!

Hrubieszów pnie się w górę

Hrubieszów w rankingu Wspólnoty „Najbogatsze samorządy w 2023 r.” zajął 206 pozycję wśród 267 sklasyfikowanych w tym zestawieniu miast powiatowych. Zamożność przeliczona na 1 mieszkańca Hrubieszowa wyniosła w 2023 r. - 3 952,62 zł. Począwszy od 2018 r. miasto to rokrocznie wspinało się w górę zestawienia - z 255 pozycji w zestawieniu za 2018 r. na 206 miejsce w kategorii miast powiatowych w ostatnim rankingu za 2023 r.

Gminy szorują po dnie

W najnowszym rankingu sklasyfikowano 1 498 gmin wiejskich z całej Polski. Gminy należące do powiatu hrubieszowskiego znalazły się na odległych pozycjach. 1 134 miejsce zajęła gmina Hrubieszów z zamożnością w 2023 r. przeliczoną na mieszkańca w kwocie 4 052,09 zł.

• Powiat hrubieszowski: Kto nie oszczędza, a kto skneruje? Ranking "Wspólnoty"

- Jeżeli chodzi o wyższe dochody w ubiegłorocznym budżecie gminy Hrubieszów, to wynikają one z wiekszego udziału naszej gminy w podatku dochodowym od osób fizycznych (2,8 mln zł) oraz z nieznacznego wzrostu dochodów z wpływu podatku rolnego tłumaczy Tomasz Zając, wójt gminy Hrubieszów.

Gmina Mircze zajęła 1 139 miejsce w rankingu z zamożnością przeliczoną na mieszkańca tej gminy w kwocie 4 048,81 zł. Z kolei gmina Dołhobyczów z zamożnością per capita za 2023 r. – 3 982,61 znalazła się na 1 227 miejscu w zestawieniu. O ponad 150 oczek niżej (na 1 379 miejscu) sklasyfikowano gminę Trzeszczany z zamożnością per capita w 2023 r. – 3 822,47 zł. W ostatniej setce rankingu znalazły się gmina Horodło, na 1 432 miejscu z kwotą – 3 738,10 zł, a gminę Werbkowice z zamożnością per capita w 2023 roku – 3687,84 zł sklasyfikowano na 1 454 miejscu. Na szarym końcu zestawienia najbardziej zamożnych gmin wiejskich znalazła się gmina Uchanie. Zajmuje ona 1 491 miejsce w tym rankingu z zamożnością przeliczoną na mieszkańca w 2023 r. w kwocie 3 511,80 zł.

Wśród 314 ujętych w rankingu powiatów, powiat hrubieszowski zajął 138 miejsce z zamożnością per capita w 2023 roku - 1 171,88 zł.