zamojskie-ulice

Ulica Kolegiacka należy do najstarszych w Zamościu. Została wytyczona prawdopodobnie jeszcze w 1580 r. Jej nazwy na przestrzeni lat zmieniały się. Na początku zwano ją Młyńską. Później funkcjonowała jako ulica Farska, Kościelna, Kolegiacka, a w 1927 r. przemianowano ją na Stanisława Przybyszewskiego.

Ulica Przemysłowa w Zamościu ma długość ponad 680 metrów. Powstała jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku. Kiedyś łączyła ul. Obwodową (dzisiaj Peowiaków) z obecną Powiatową. Ulica pierwotnie przebiegała jednak nieco inaczej niż obecnie.

To dziwna sytuacja. Na niektórych mapach ulicę Rynek Wielki widzimy bardzo wyraźnie. Zaczyna się przy ul. Stanisława Staszica, potem przebiega przez zamojski Rynek Wielki. Następnie skręca w stronę ul. Grodzkiej. Łączy się z nią, ale biegnie dalej – aż do skrzyżowania z ul. Ormiańską. W rzeczywistości takiego traktu nie zobaczymy.

Ulica Świętego Piątka w Zamościu ma długość ok. 940 metrów. Stoją przy niej obecnie głównie domy jednorodzinne, duży Pawilon Handlowy "Marcin" i sklep PSS "Społem" oraz Masarnia "Sikora". Można tam także zobaczyć jedną z najdziwniejszych kapliczek na Zamojszczyźnie. Jest ona fascynująca!

Ulica Łanowa stanowi właściwie jedną całość z ul. Błonie. W sumie liczą one ponad 1,3 km długości i mają ważne znaczenie dla całego Zamościa. Tędy można dojechać m.in. do lotniska w "Mokrem" oraz do wielkiego targowiska, które funkcjonuje na nim w każdą niedzielę. To też jedna z najważniejszych "arterii" komunikacyjnych os. Karolówka.

Aleja Wojska Polskiego w Zamościu ma stary rodowód. Uważa się, że jej wschodni odcinek został wytyczony jeszcze w XVIII w. Prawdopodobnie łączyła ona dawny trakt lubelski z traktem skierbieszowskim. Natomiast odcinek zachodni tej jednej z najważniejszych i najczęściej uczęszczanych ulic miasta powstał w latach 20. XIX w.

Ulica Browarna, to zamojski Eden robotników, wyrobników, drobnych rzemieślników. Ale przecież byli to autentyczni zamościanie, żyjący wprawdzie w kręgu własnej subkultury, w obrębie naszej ulicy, lecz i wpływający na kształt miasta, choćby jako elektorat w czasie wyborów, a także jako parafianie Kolegiaty – pisała Maria Matuszewska w książce pt. "Miniony czas ulicy Browarnej w Zamościu".

Ulica Prymasa Stefana Wyszyńskiego w Zamościu ma zamierzchły rodowód. Jeszcze w XVI w. funkcjonował tutaj stary trakt hrubieszowski. Przemieszczano się tędy przez kilkaset lat. W XIX w. ulicę nazwano drogą starohrubieszowską. Ta część miasta od tamtego czasu zmieniła się nie do poznania.

– Urodziłem się w kamienicy przy ul. Grodzkiej 7, w pokoju na pierwszym piętrze. Mieszkaliśmy w tym domu z dziadkami oraz Markiem Grechutą i jego mamą – mówi Wojciech Wiszniowski, brat cioteczny słynnego wokalisty i kompozytora Marka Grechuty. – W czasach naszej młodości okoliczne kamienice, ulica, podwórka i Stare Miasto było bardzo zaniedbane. Miało jednak niepowtarzalny charakter!

Ulica doktora Ludwika Zamenhofa w Zamościu ma blisko 240 metrów długości. Należy do najstarszych zamojskich traktów. Wytyczono ją jeszcze ok. 1580 roku. Na początku składała się z dwóch części. Odcinek od strony zachodniej zwano ul. Chełmską, a od strony wschodniej – Horodelską.

Kiedyś ulica im. Tadeusza Kościuszki w Zamościu była jedną z najciekawszych na Starym Mieście. Ze stojących tam domów i pobliskich zaułków jeszcze na początku XIX w. można było podobno oglądać Wielką Zalewę, czyli obszerne tereny zalewowe, które wraz z potężnymi murami broniły twierdzy od tej strony miasta.

Ulica Kiepury w Zamościu została wytyczona w pierwszej połowie XIX w. Była to droga gruntowa przebiegająca po wschodniej stronie starego cmentarza żydowskiego. Północny odcinek tego traktu powstał natomiast w 1907 r. Nazwano go potem ulicą Prostą. Tam działał "nowy" cmentarz żydowski.

Nazwa ulicy Ormiańskiej w Zamościu nie zmieniła się przez ponad 400 lat. Jest to także jedna z najstarszych i najpiękniejszych ulic, zwłaszcza w tzw. części przyrynkowej. Tutaj stoją słynne, bogato dekorowane kamienice ormiańskie. Nie zawsze było jednak w tej części miasta tak pięknie.

Ulica Waleriana Łukasińskiego najbardziej zmieniła się w ostatnich kilkudziesięciu latach w okolicy placu Stefanidesa. Nie funkcjonuje już dworzec, z którego kiedyś codziennie korzystały tysiące mieszkańców naszego regionu. Zburzono także budowany w czynie społecznym amfiteatr. Sama ulica została w tej części miasta "przesunięta" w nieco inne miejsce.

Przy ul. Pereca stoją monumentalny gmach dawnej Akademii Zamojskiej i okazała oficyna ratusza, w której działało kiedyś ponure więzienie. W sąsiedztwie można zobaczyć zabytkową synagogę, przy której funkcjonował niegdyś zarząd gminy żydowskiej, czyli kahał. Jeszcze w latach 60. ub. wieku czuło się tutaj unikatowy, wielokulturowy klimat dawnej Rzeczpospolitej. Co z niego pozostało?