Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 28 marca 2024 21:00
Reklama Baner reklamowy - Mrówka Zamość
Reklama baner wyborczy Michał Mulawa

750 lat Grabowca

Tej miejscowości miłośnicy historii nie mogą ominąć. Z wielu względów. Grabowiec obchodzi w tym roku 750-lecie swojego założenia. To jedna z najstarszych i najciekawszych miejscowości na Zamojszczyźnie. Na przestrzeni dziejów wiele się tam wydarzyło. Było to centrum lokalnego handlu, stolica powiatu oraz siedziba starostów. Nad miejscowością górowało dobrze obwarowane grodzisko, a potem zamek. Pozostałości tych budowli można oglądać do dzisiaj.
750 lat Grabowca
Tak wyglądał kiedyś zamek w Grabowcu. Zdjęcie makiety ze strony www.grabowiec.pl

Poczęli Lachowie wojować koło Chełma, Szwarno ruszył do Chełma, a Włodzimierz do Czerwienia, wobec czego Lachowie odeszli od Czerwienia (...) w stronę Bełza i poczęli palić wsie – czytamy w latopisie halickim (to staroruska kronika opisująca wydarzenia na ziemiach Halicza i Wołynia w XIII w.). "Skoro zaś kniaź Wasylko prędko nadszedł od strony Grabowca ze Szwarnem i synem swoim Włodzimierzem i przybyli do Czerwienia, widzieli właśnie owe wsie palone przez Lachów, leżące między Czerwieniem a Bełzem". 

To jedna z najstarszych wzmianek (pochodzi z 1268 r.) dotycząca Grabowca. Historia tej niezwykłej osady jest jednak dużo starsza. Ginie gdzieś... w "pomroce dziejów". 

Hodowcy, myśliwi, garncarze

Z badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 1968 i 1971 w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP) wynika, iż ludzie żyli na tym terenie jeszcze w czasach neolitu. Świadczą o tym ciekawe, zabytkowe znaleziska. To głównie fragmenty naczyń glinianych. Naukowcy wiążą je z niezwykłą kulturą lubelsko-wołyńską (w starszych źródłach określano ją jako grupę kultury wstęgowej ceramiki malowanej). Ludzie, którzy ją tworzyli, żyli w latach ok. 4400-3400 p.n.e. Osiedlali się najczęściej na terenach lessowych niedaleko rzek i strumieni. Żyli w grupach rodzinnych: w osadach obronnych, otoczonych palisadą. Podstawę ich gospodarki stanowiło rolnictwo typu kopieniaczego. Hodowano też świnie i bydło. 

Owi pierwsi rolnicy wytwarzali gliniane naczynia (amfory, misy, garnki, donice, czarki), które zdobili geometrycznymi wzorami malowanymi białą farbą. Zmarłych grzebali w pozycji skurczonej na cmentarzyskach, które składały się zwykle z trzech do dziesięciu grobów. Odkryto wiele stanowisk archeologicznych związanych KL-W., nie tylko na Zamojszczyźnie. Ślady tej kultury odnaleziono m.in. w Łucku, Bronocicach, Chodliku, Złotej, Gozdowie, Nieledwi, Siennicy Różanej, Stepankowicach oraz w Strzyżowie. 

Jednak w Grabowcu odkryto również inne pozostałości neolitycznego osadnictwa. To głównie fragmenty glinianych naczyń, narzędzia wykonane z krzemienia (m.in. fragmenty siekier, toporki kamienne oraz pięściak, zwany tłukiem) wiązane z młodszymi od KL-W kulturami neolitycznymi: kulturą pucharów lejkowatych (3700-1900 p.n.e.), kulturą amfor kulistych (3100-2600 p.n.e.) oraz kulturę ceramiki sznurowej (datowana jest na trzecie tysiąclecie p.n.e.). Także w epoce brązu i epoce żelaza dzisiejszy Grabowiec był przez ludzi zamieszkiwany. Archeolodzy znaleźli m.in. pozostałości osad kultury łużyckiej, a także pochówki ciałopalne z tego okresu.

Słowianie pojawili się na tym terenie w VIII w. Gdzieś pod koniec XII w. wybudowali gród obronny w miejscowości Bronisławka (gm. Grabowiec). Nie tylko. Źródła ruskie wspominają o Grabowcu już od 1208 r. Dzięki wzmiance w latopisie halickim z 1268 r. wiemy, że w XIII w. istniał tam gród warowny. 

Jak piszą Józef Niedźwiedź i Ewa Niedźwiedź w książce pt. "Dzieje miejscowości Grabowiec powiat zamojski" było to dworzyszcze położone na wzgórzu (teraz to wzniesienie ma ok. 35 m wysokości i tworzy owal o wymiarach 60 na 110 m). Z trzech stron otaczała je woda z pobliskiego stawu. 

"Osada przygrodowa położona była w dole, w miejscu dzisiejszej wsi" – czytamy w tej publikacji. "Grabowiec wówczas należał do ruskiego księstwa halicko-włodzimierskiego, ale wraz z przejęciem tych ziem przez księcia mazowieckiego Jerzego I Trojdenowicza, wzrosły wpływy polskie". 

Więcej w najnowszym numerze i e-wydaniu Kroniki Tygodnia


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Tadeusz 02.01.2019 10:36
Bardzo ciekawy artykuł na ten temat ukazał się ostatnio w "Zamojskim Kwartalniku Kulturalnym" - Ewa Prusicka, Zamek Grabowiec - 750 lat historii. Polecam

Grabowczanin 25.12.2018 23:54
Bronisławka (gm Grabowiec

Bogdan Nowak 27.12.2018 08:28
Oczywiście. Przepraszam za pomyłkę

 

 

ReklamaBaner reklamowy firmy GOLDSUN
ReklamaBaner B1 firmy Replika
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: PO to dnoTreść komentarza: Bolszewicy.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 10:45Źródło komentarza: Zmiany w pracach domowych i ocenach z religii. I to od razu po WielkanocyAutor komentarza: Jasio 1 cy.Treść komentarza: Rząd chce by dzieci były GŁUPIE na POziomie ich ministrów ! Nie może być obywatel mądrzejszy od ministry , głupi obywatel to obywatel łatwo dający się manipulować ! To taki typowy wyborca platformy obywatelskiej - tuman POspolity ! Na wzór szefa partii :)Data dodania komentarza: 28.03.2024, 10:42Źródło komentarza: Zmiany w pracach domowych i ocenach z religii. I to od razu po WielkanocyAutor komentarza: trwTreść komentarza: Ocena z religii nie była wliczana do średniej, kiedy ja chodziłem do liceum 30 lat temu. Widać jak kościół kat. rozszerzył swoje wpływy. Dobrze, że zostaną one należycie ukrócone.Data dodania komentarza: 28.03.2024, 10:35Źródło komentarza: Zmiany w pracach domowych i ocenach z religii. I to od razu po WielkanocyAutor komentarza: BeckerTreść komentarza: Oby tym razem fontanna była sprawna dłużej niż kilka tygodni.... szczególnie w sezonie turystycznymData dodania komentarza: 27.03.2024, 20:41Źródło komentarza: Zamość: Ruszyły prace przy fontannie. W czerwcu ma już działaćAutor komentarza: BrawoTreść komentarza: Rozmowa z krzesłem zawsze kończt się bezsensem.Data dodania komentarza: 27.03.2024, 19:19Źródło komentarza: W środę strajk generalny rolników w całej Polsce [MAPA] Możliwe utrudnienia w gm. SitnoAutor komentarza: Pociesznie są ci komuniści z GW i wy za nimiTreść komentarza: ,,chcą wolnego w Wolny Piątek"Data dodania komentarza: 27.03.2024, 18:27Źródło komentarza: Czy Polacy chcą wolnego w Wielki Piątek? Sondaż dał jednoznaczną odpowiedź
Reklama
Reklama